Olivelo Ecological Reserve Design

Year:2020
Location:Guzelcamli, Izmir
Site:900,000 m²
Client:Izmir Metropolitan Municipality

Yarışma alanının içinde bulunduğu konum ve yakın çevresi ile kurduğu ilişkiler farklı ölçeklerde mekânsal, sosyo-kültürel, ekonomik ve ekolojik  süreklilikler oluşturacak bir kurgu gerektirmektedir. Yarışma alanı bir yandan bölgesel ölçekte kentleşme baskısına maruz bir alanda yer alırken, bir yandan da yakın gelecekte beklenen iklim değişikliği etkilerinin ciddi sonuçları ile yüzleşmek zorunda kalacaktır. Bu hem tarımsal üretim, hem kültürel süreklilik, hem de alanın sahip olduğu özgün yapının sürdürülmesi önünde engeller teşkil etmektedir. Bu bağlamda yarışma alanının biyolojik, genetik ve üretim süreçlerinin varlığını sürdürmesi kritik önem arz etmektedir. O halde yarışma alanı ile ilgili geliştirilecek önerilerin -yakın çevresi ile bütünleşik olmak üzere- yarışma alanının biyolojik, genetik ve üretim döngülerini besleyen faaliyet, süreç ve girdilere izin veren, bu döngüleri kıran, bozan ve olumsuz tesir faktörleri de engelleyen seçici geçirgen bir yapıyı tarif eden kavramsal yaklaşım geliştirilmiştir. Burada ifade edilen seçici geçirgenlik, hücre zarına atıfta bulunmaktadır. Hücre zarı moleküllerin hücre zarından içeri veya dışarı hareketini yönetir ve seçici geçirgen özelliği vardır. Hücrenin zarı bir hücrenin içi ve dışı arasındaki sınırdır; iki katmanlı, canlı ve seçici geçirgendir. Seçici geçirgenlik, bir zarın bazı moleküllerin veya iyonların geçişine izin verdiği ve bazılarına izin vermediği durumdur. Bu özelliğinden dolayı hücre, içine neyin girebileceğini ve neyin çıkabileceğini belirler. Bu durum hücreye filtreleme kapasitesi verir ve hücrenin korunması açısından çok önemlidir. Seçici geçirgen kavramı ile yarışma alanı çevresindeki mozaik ile beraber irdelendiğinde bölgede yer alan rüzgar koridorları, hidrolojik akışı sağlayan vadi ve kuru dere yatakları, vejetasyon şeritleri ve hatta antropojen koridorların (ulaşım koridorları, elektrik hatları veya sulama kanalları gibi altyapı koridorları) bir nevi hücrede olduğu gibi filtre veya bazen de bariyer etkisi gösterdiği görülmüştür. Bu kapsamda bu koridorların oluşturduğu koridor ağının doğal yaklaşımlarla desteklenmesi, ekolojik işlevlerini yerine getirecek şekilde korunmaları ve antropojen alanların iyileştirilmesi bölgesel ölçekte Olivelo alanının sosyo ekolojik katkılarının daha da yaygın şekilde hissedilmesini sağlayacaktır. 

Bu kurgu oluşturulurken temel dayanak noktası, Olivelo’nun seçici alanında birbirleri ile ilişkisi tanımsız kalmış rotalar, kültürel noktalar, ekolojik ve ekonomik değere sahip alanlar Olivelo için geliştirilen stratejiler sayesinde bağdaşık bir kurguda ele alınabilecek hale getirilmiştir. Bu bağlamda yeni bisiklet ve zeytin rotaları önerilmiş, hem yarışma alanı hem de yarışma alanı yakın çevresinde oldukça önemli tarihi ve kültürel değer olan Klazomenai Antik Kenti ve İnkaya Mağarası ile de ilişkilendirilmiştir. Buna ek olarak, yarışma alanının sahip olduğu ekolojik değerin aktarımı ve deneyimi noktasında, Güzelbahçe ve Urla başta olmak üzere batıda Çeşme, doğuda İzmir’in içerisine çevre yerleşimler ile yeni önerilen rotalar üzerinden ilişki kurularak birbirleriyle bütünleştirilmeleri amaçlanmıştır.  

Yarışma alanında öne çıkarılan bir diğer önemli kavram döngüselliktir. Döngüsellik, tüm biyolojik, ekolojik, üretim süreçlerini kapsamaktadır. Tüm bu döngüselliğin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi iki temel araca bağlıdır. Bunlardan birincisi planlama ve tasarım, diğer ise alan yönetimidir  Olivelo yarışma alanının peyzaj tasarım kararları, projenin temel yaklaşımını oluşturan SEÇİCİ GEÇİRGEN ve DÖNGÜSELLİK kavramları ile örtüşük bir kurgu ile geliştirilmiştir. Peyzaj tasarımında alanın ekolojik değerlerinin korunması ve tahrip olmuş özelliklerinin onarılarak gelecekte iklim değişikliği ve nüfus artışını göz önünde bulundurarak oluşabilecek her tür çevre koşuluna adapte olabilen, dayanıklı ve üretken bir peyzajın hem süreç olarak hem de fiziksel olarak tasarlanması hedeflenmiştir.

Proje peyzajı sosyo-ekolojik bir sistem olarak gören bir bakış açısı ile alandaki ekolojik yapı ile diyalog halinde olabilecek sosyo-ekonomik anlamdaki döngüselliği kurgulamıştır. Seçici geçirgenlik ve döngüsellik bakış açısı ile alanda öncelikle birbiri ile etkileşim halinde olan 4 temel bölge tariflenmiştir. Bu kapsamda ihtiyaç programı ve etkinlikleri kontrollü ve taşıma kapasitesini gözeten bir biçimde alana dağıtan ancak ziyaretçiyi seçici geçirgen mantığına uygun bir biçimde alanın her yerine aynı yoğunlukta dağıtmayan bir yaklaşım gözetilmiştir.

Scroll to Top